Μαστίτιδα

Μαστίτιδα είναι η λοίμωξη (φλεγμονή) ενός τμήματος του μαστού μιας γυναίκας. Είναι ένα πρόβλημα που εμφανίζεται συχνότερα σε γυναίκες που θηλάζουν.

Πώς εκδηλώνεται η μαστίτιδα;

Ένα τμήμα του μαστού (ή σπανιότερα όλος ο μαστός) είναι σκληρό, διογκωμένο και επώδυνο. Μπορεί να υπάρχει ερυθρότητα του δέρματος ή αύξηση της θερμοκρασίας στην περιοχή και πόνος. Η γυναίκα μπορεί να παρουσιάζει αίσθημα κακουχίας, πόνο στις αρθρώσεις (όπως σε ιογενείς λοιμώξεις) και υψηλό πυρετό.

Τα συμπτώματα αυτά μπορούν να παρατηρηθούν και σε απόφραξη πόρου. Στην περίπτωση αυτή υπάρχει μόνο πόνος, ερυθρότητα ή τοπική αύξηση της θερμοκρασίας, οίδημα και χαμηλός πυρετός, αλλά η γυναίκα αισθάνεται καλά και η θερμοκρασία δεν ξεπερνά τους 38,4 °C.

Πότε εμφανίζεται;

Η μαστίτιδα εμφανίζεται όταν δεν απομακρύνεται ικανοποιητικά το μητρικό γάλα από το στήθος της μητέρας, συνήθως μεταξύ της 10ης – 28ης ημέρας από τον τοκετό. Σπανιότερα μπορεί να εμφανιστεί πολύ αργότερα στη διάρκεια της γαλουχίας.

Αυτή η στάση δημιουργεί μια τοπική φλεγμονή, με αποτέλεσμα μικρόβια από το δέρμα και την θηλή να εισέρχονται δια μέσου του γαλακτοφόρου πόρου στο μαστό και να επέρχεται η μόλυνση.

Είναι συχνότερη όταν το μωρό αραιώνει τους θηλασμούς (ιδίως τους νυχτερινούς) όταν η μητέρα προσπαθεί να βάλει πρόγραμμα στο θηλασμό και όταν αρχίζει να δίνει συμπλήρωμα ή πιπίλα. Επίσης είναι συχνό σε γυναίκες με πολύ γάλα, πληγωμένες θηλές ή φραγμένους πόρους.

Προδιαθεσικοί παράγοντες

  • Βλάβες της θηλής (τραυματισμοί, ραγάδες) ιδιαίτερα αν υπάρχει επιμόλυνση από χρυσίζοντα σταφυλόκκο

  • Παράλειψη, περιορισμός της συχνότητας και της διάρκειας των θηλασμών

  • Λανθασμένη τοποθέτηση του βρέφους στο μαστό με συνέπεια την ανεπαρκή απομάκρυνση του γάλακτος

  • Μερική έξοδος του στήθους κατά το θηλασμό ή έξοδος μέσα από στενά ρούχα. Το στήθος θα πρέπει να είναι ελεύθερο κατά το θηλασμό, για να επιτυγχάνεται ικανοποιητική απομάκρυνση γάλακτος από όλες τις θέσεις

  • Ασθένειες της μητέρας ή του βρέφους

  • Υπερπαραγωγή γάλακτος

  • Ταχύς απογαλακτισμός

  • Εφαρμογή πίεσης στο μαστό (π.χ. σφιχτοί στηθόδεσμοι, στηθόδεσμοι με μπανέλες, ζώνες από μάρσιπο, τσάντες κ.α)

  • Παρουσία αποφραγμένου πόρου, που αν δεν αντιμετωπισθεί κατάλληλα μπορεί να οδηγήσει στην ανάπτυξη μαστίτιδας

  • Κούραση, έλλειψη ύπνου, άγχος της μητέρας

  • Κακή διατροφή της μητέρας

  • Ανεπαρκής πρόσληψη υγρών (θα πρέπει να πίνετε τουλάχιστον τρία λίτρα νερό την ημέρα)

  • Τραυματισμός του μαστού

Πως γίνεται η διάγνωση;

Η διάγνωση βασίζεται στην κλινική εικόνα. Συνήθως δεν απαιτούνται εργαστηριακές ή απεικονιστικές εξετάσεις. Μπορεί να χρειαστεί καλλιέργεια μητρικού γάλακτος και απεικονιστικός έλεγχος σε περιπτώσεις που δεν ανταποκρίνονται στα συνήθη αντιβιοτικά εντός 48ώρου, σε επαναλαμβανόμενα επεισόδια μαστίτιδας και σε περιπτώσεις με ασυνήθη κλινική εικόνα.

Θεραπεία – Μέθοδοι αντιμετώπισης

Η θεραπεία είναι συντηρητική και συμπτωματική. Η μαστίτιδα μπορεί να αντιμετωπισθεί με την εφαρμογή ορισμένων απλών μέτρων για τη βελτίωση της απομάκρυνσης του γάλακτος και σε ορισμένες περιπτώσεις, συμπληρωματικά με τη χορήγηση κατάλληλης φαρμακευτικής αγωγής (αντιβιοτικά, αναλγητικά). Τα ίδια μέτρα (εκτός από τη χορήγηση αντιβιοτικών) μπορούν να εφαρμοστούν και για την αντιμετώπιση ενός φραγμένου πόρου.

1. Υποστηρικτικά μέτρα για αποτελεσματική απομάκρυνση του γάλακτος:

  • Το μωρό θα πρέπει να θηλάζει συχνά και να αποφεύγονται τα μεγάλα μεσοδιαστήματα μεταξύ των θηλασμών
  • Ο θηλασμός θα πρέπει να ξεκινά από το στήθος που πάσχει για να αδειάσει πιο αποτελεσματικά. Αν αυτό προκαλεί έντονο πόνο, που αναστέλλει το αντανακλαστικό εκροής, μπορεί εναλλακτικά ο θηλασμός να ξεκινήσει από το άλλο στήθος, ώστε να γίνει η έκλυση των ορμονών και να αυξηθεί η ροή του γάλακτος, χωρίς την ανασταλτική επίδραση του πόνου και άμεσα το παιδί να μεταφερθεί στο στήθος που πάσχει
  • Εφαρμογή χλιαρών (ακόμη και ζεστών) επιθεμάτων και μαλάξεις στην περιοχή της διόγκωσης, αμέσως πριν το θηλασμό. Οι μαλάξεις θα πρέπει να γίνονται από την περιφέρεια του στήθους προς τη θηλή, με εφαρμογή σταθερής, αλλά όχι μεγάλης πίεσης, χρησιμοποιώντας τον αντίχειρα, ώστε να διευκολυνθεί η ροή του γάλακτος προς τη θηλή. Μαλάξεις μπορούν να γίνονται στην διογκωμένη περιοχή και κατά τη διάρκεια του θηλασμού
  • Μετά το θηλασμό, τοποθέτηση κρύας κομπρέσας προκαλεί ανακούφιση
  • Η τοποθέτηση του παιδιού σε ποικίλες στάσεις κατά το θηλασμό βοηθά στο καλύτερο άδειασμα του μαστού
  • Αν δε γίνεται να θηλάσει το μωρό, θα πρέπει να εφαρμόζονται όλα τα παραπάνω και να αδειάζει το στήθος με το θήλαστρο ή με το χέρι
  • Επαρκής ξεκούραση και ύπνος βοηθάει στην ταχύτερη ανάρρωση
  • Καλή διατροφή και άφθονη πρόσληψη υγρών
  • Θα πρέπει να αποφεύγεται η εφαρμογή πίεσης στο στήθος, όπως από στενούς στηθόδεσμους, στηθόδεσμους με μπανέλες ή λουριά από μάρσιπο και τσάντες που πιέζουν το μαστό

2. Αναλγησία. Για την αντιμετώπιση του πόνου μπορούν να χρησιμοποιηθούν άφοβα απλά αναλγητικά ή μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη, συμβατά με το θηλασμό. Η αναλγησία μπορεί να βοηθήσει στο αντανακλαστικό εκροής του γάλακτος και στη συνέχιση του θηλασμού και η χρήση της θα πρέπει να ενθαρρύνεται.

3. Χορήγηση αντιβιοτικών. Ενδείκνυται σε περιπτώσεις που δεν εμφανίζεται βελτίωση των συμπτωμάτων και ιδιαίτερα υποχώρηση του πυρετού μετά από 24 ώρες από την εφαρμογή των παραπάνω μέτρων και όταν υπάρχει μόλυνση της θηλής. Η επιλογή κατάλληλων αντιβιοτικών (συμβατών με το θηλασμό) επιτρέπει τη συνέχιση του θηλασμού κατά τη διάρκεια της θεραπείας. Η λήψη των αντιβιοτικών θα πρέπει να γίνει για 10-14 ημέρες, και όχι μόνο μέχρι να υποχωρήσει ο πυρετός ή τα συμπτώματα.

Απαιτείται κάποια ιδιαίτερη παρακολούθηση;

Με την εφαρμογή των παραπάνω θεραπευτικών μέτρων η βελτίωση της κλινικής εικόνας είναι άμεση. Σε περιπτώσεις που δεν υπάρχει βελτίωση δυο ημέρες μετά τη χορήγηση αντιβιοτικών, απαιτείται διερεύνηση για τον αποκλεισμό παρουσίας ανθεκτικών στελεχών (καλλιέργεια μητρικού γάλακτος), δημιουργίας αποστήματος ή παρουσίας υποκείμενης μάζας (απεικονιστικός έλεγχος). Αν υπάρχουν περισσότερες από δυο ή τρεις υποτροπές στο ίδιο σημείο είναι απαραίτητη η διερεύνηση για τον αποκλεισμό της ύπαρξης υποκείμενης μάζας.

Πρέπει να σταματήσω το θηλασμό;

Η μαστίτιδα δεν κάνει το γάλα επικίνδυνο για το μωρό. Αντίθετα η αύξηση της συχνότητας του θηλασμού, αποτελεί βασικό βήμα στη θεραπεία της μαστίτιδας. Ενδεχομένως να μειωθεί η ποσότητα του γάλακτος και να αλλάξει η γεύση του (γίνεται υφάλμυρο), αλλά αυτό δεν επηρεάζει το μωρό. Αν απαιτηθεί η χορήγηση αναλγητικών ή και αντιβιοτικών, μπορούν να επιλεγούν φάρμακα ασφαλή κατά το θηλασμό.

Πώς να το προλάβω;

  • Καλή τεχνική στην τοποθέτηση του μωρού

  • Η λεχώνα χρειάζεται να ταΐζει το μωρό της κατά απαίτησή του και με τα πρώτα σημάδια της πείνας

  • Όποτε η μητέρα νιώθει να μαζεύεται γάλα σε τμήμα ή σε ολόκληρο το στήθος της, πρέπει να φροντίζει αυτό να απομακρύνεται, είτε βάζοντας το μωρό της να θηλάσει συχνότερα, είτε βγάζοντας το επιπλέον γάλα με θήλαστρο

  • Η λεχώνα πρέπει να ξεκουράζεται σε κάθε ευκαιρία, μέρα ή νύχτα και να ασχολείται όσο γίνεται αποκλειστικά με τη φροντίδα του μωρού της

  • Μητέρα με πληγωμένες ή επώδυνες θηλές πρέπει να αναζητά βοήθεια από ειδικό, ώστε να αντιμετωπιστεί η αιτία του προβλήματος

  • Οι λεχώνες χρειάζεται να φορούν άνετα ρούχα και ειδικούς στηθόδεσμους που δεν πιέζουν το στήθος τους

Επιπλοκές

Πρώιμη διακοπή του θηλασμού. Η μαστίτιδα μπορεί να προκαλέσει πολύ έντονα συμπτώματα που να οδηγήσουν τη γυναίκα σε διακοπή του θηλασμού. Περίπου 10% των γυναικών θα σταματήσουν το θηλασμό λόγω του πόνου. Στη χώρα μας το ποσοστό αυτό ενδεχομένως να είναι πολύ μεγαλύτερο, λόγω της κακής ενημέρωσης και υποστήριξης των γυναικών από τους επαγγελματίες υγείας.

Απόστημα. Αν μια περιοχή του μαστού παραμένει επώδυνη, ερυθρή και σκληρή παρά την εφαρμογή κατάλληλης αγωγής, θα πρέπει να τεθεί η υποψία ανάπτυξης αποστήματος. Συμβαίνει περίπου στο 3% των γυναικών με μαστίτιδα. Η διάγνωση μπορεί να γίνει υπερηχογραφικά. Η θεραπεία συνίσταται σε παρακέντηση με βελόνα και αναρρόφηση του περιεχομένου. Υλικό θα πρέπει να στέλνεται για καλλιέργεια. Σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να απαιτηθούν επανειλημμένες παρακεντήσεις. Χειρουργική διάνοιξη θα απαιτηθεί σε περιπτώσεις μεγάλων ή πολλαπλών αποστημάτων. Ο θηλασμός μπορεί να συνεχιστεί στον πάσχον μαστό, ακόμη και μετά από χειρουργική διάνοιξη του αποστήματος ή και επί ύπαρξης παροχέτευσης με την προϋπόθεση ότι το στόμα του βρέφους δε θα έρχεται σε επαφή με την παροχέτευση ή με μολυσμένο ιστό.

Κλινικές Πληροφορίες

Παθήσεις Μαστών

  Επικοινωνήστε μαζί μας

    *Αυτός ο ιστότοπος προστατεύεται από το σύστημα reCAPTCHA και ισχύουν η Πολιτική Απορρήτου και οι Όροι Παροχής Υπηρεσιών της Google.

    ONLINE ΡΑΝΤΕΒΟΥ

    Εγγραφείτε στο Newsletter

    Μαρτυρίες Ασθενών

    Πολύ ευγενικός γιατρός, άμεση απάντηση σε οποιοδήποτε ερώτημα κι αν υπάρξει, πολύ καθαρός χώρος και σου προσαρμόζει τα ραντεβού την ώρα που μπορείς εσύ.

    Μαρία Τ.

    Πρότυπο ιατρείο, εξαιρετικός γιατρός. Μηδενικός χρόνος αναμονής, άμεση εξυπηρέτηση.

    Σύλβια Μ.

    Ο γιατρός είναι ευσυνείδητος, υπομονετικός και άριστος στη δουλειά του. Τον συνιστώ ανεπιφύλακτα

    Σοφία Π.

    Κλείστε Ραντεβού

    Είμαστε εδώ για εσάς και μπορείτε να προγραμματίσετε ένα ραντεβού 24 ώρες την ημέρα, 7 ημέρες την εβδομάδα. Εάν το γραφείο δεν είναι ανοιχτό, μπορείτε να κλείσετε ραντεβού μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου στο [email protected] ή συμπληρώνοντας την φόρμα επικοινωνίας.