Αποκόλληση Πλακούντα

Ο πλακούντας είναι ένα ιδιαίτερα σημαντικό όργανο το οποίο είναι απολύτως απαραίτητο για την ανάπτυξη του εμβρύου. Προσκολλάται στην εσωτερική επιφάνεια της μήτρας, το αίμα της μητέρας περνάει από τη μήτρα στον πλακούντα και από εκεί, μέσω του ομφαλίου λώρου, φτάνει στο έμβρυο. Είναι επομένως υπεύθυνος για την οξυγόνωση και τη θρέψη του εμβρύου, ενώ ταυτόχρονα εμπεριέχεται μέσα σε αυτόν κάθε στιγμή το 30% του συνολικού όγκου αίματος της μητέρας.

Οι παθήσεις του πλακούντα και η συμπεριφορά του εν γένει, καθορίζουν συχνά το μαιευτικό και περιγεννητικό αποτέλεσμα. Οι διαταραχές του πλακούντα μπορεί να προέρχονται από συστηματικές παθήσεις της μητέρας, όπως για παράδειγμα η θρομβοφιλία, τις άσχημες συνήθειες όπως το κάπνισμα, και φυσικά τις υπερτασικές διαταραχές με κύριο εκπρόσωπο την προεκλαμψία.

Οι λειτουργικές διαταραχές του πλακούντα μπορεί να προκύψουν ανά πάσα στιγμή στην εγκυμοσύνη. Μία από αυτές είναι και η αποκόλληση του πλακούντα, η οποία ορίζεται ως ο διαχωρισμός του πλακούντα από την θέση εμφύτευσής του πριν από τον τοκετό. Το εύρος και η σοβαρότητα των συμπτωμάτων ποικίλλει, αλλά στην συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων, πρόκειται για μαιευτικό επείγον. Αποκόλληση πλακούντα μπορεί να συμβεί σε όλα τα τρίμηνα.

Αίτια

Συνήθως δεν είναι απόλυτα γνωστός ο λόγος για τον οποίο ο πλακούντας μπορεί να αποκολληθεί από το τοίχωμα της μήτρας. Όπως έχει αποδειχτεί όμως, πολλές καταστάσεις και παθήσεις προδιαθέτουν στο να συμβεί αυτό. Κάποιες από αυτές είναι οι εξής:

  • Ηλικία, πολυτοκία και οικογενείς παράγοντες: Η συχνότητα εμφάνισης της αποκόλλησης αυξάνει με την ηλικία της μητέρας. Οι γυναίκες άνω των 40 ετών έχουν περίπου 2,3 φορές περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν αποκόλληση σε σύγκριση με τις 35 χρόνων ή νεότερες.

  • Υπέρταση: Μέχρι στιγμής η πιο συχνή πάθηση που σχετίζεται με την αποκόλληση του πλακούντα είναι κάποιο είδος της υπέρτασης: υπέρταση κύησης, προεκλαμψία, χρόνια υπέρταση, ή συνδυασμοί αυτών. Η σοβαρότητα της υπέρτασης δεν σχετίζεται απαραιτήτως με τη συχνότητα εμφάνισης της αποκόλλησης.

  • Πρόωρη ρήξη των εμβρυϊκών υμένων – πρόωρος τοκετός: Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι υπάρχει μια αυξημένη συχνότητα εμφάνισης της αποκόλλησης, όταν υπάρχει πρόωρη – πρώϊμη ρήξη υμένων. Ο κίνδυνος αυτός αυξάνεται περαιτέρω με τη μόλυνση.

  • Κάπνισμα, χρήση κοκαΐνης – ναρκωτικών: Ο κίνδυνος αποκόλλησης σε καπνίστριες είναι διπλάσιος απ’ό,τι σε μη καπνίστριες, και αυτός ο κίνδυνος αυξάνεται σε πέντε έως οκτώ φορές αν οι καπνίστριες είχαν χρόνια υπέρταση, σοβαρή προεκλαμψία, ή και τα δύο. Μόλις τρία τσιγάρα την ημέρα αυξάνουν τον κίνδυνο αποκόλλησης κατά 40% ! Επίσης, γυναίκες που κάνουν χρήση κοκαΐνης έχουν μια ανησυχητικά υψηλή συχνότητα αποκόλλησης πλακούντα.

  • Θρομβοφιλία: Πολλές θρομβοεμβολικές διαταραχές κατά την εγκυμοσύνη, όπως για παράδειγμα του παράγοντα V Leiden ή της μετάλλαξης του γονιδίου προθρομβίνης, συσχετίζονται με αποκόλληση του πλακούντα και εμφράγματος του μυοκαρδίου, καθώς και προεκλαμψία.

  • Τραυματισμός του πλακούντα: Σε ορισμένες περιπτώσεις εξωτερικού τραυματισμού, που συνήθως συνδέονται με αυτοκινητιστικά ατυχήματα ή σωματική βία, μπορεί να ακολουθήσει αποκόλληση του πλακούντα. Αν και σε προηγούμενες μελέτες αναφέρεται ότι μόνο περίπου το 2 τοις εκατό των αποκολλήσεων του πλακούντα ήταν λόγω τραυματισμού, ωστόσο, ενώ η συνολική συχνότητα αποκόλλησης έχει μειωθεί με την πάροδο των ετών, οι τραυματικές αποκολλήσεις έχουν γίνει σχετικά πιο συχνές. Αποκόλληση μπορεί να προκληθεί και από σχετικά μικρό τραύμα.

  • Λειομυώματα: Οι όγκοι αυτοί, ειδικά αν βρίσκονται πίσω από την θέση εμφύτευσης του πλακούντα, προδιαθέτουν σε αποκόλληση.

  • Προηγηθείσα καισαρική τομή: Οταν η θέση πρόσφυσης του πλακούντα είναι πάνω ή πολύ κοντά στην παλαιά τομή, η συχνότητα αποκόλλησης αυξάνει σε μεγάλο βαθμό.

  • Προηγούμενο ιστορικό αποκόλλησης πλακούντα: Μια γυναίκα που έχει υποστεί αποκόλληση του πλακούντα, ιδίως μια αποκόλληση που προκάλεσε το θάνατο του εμβρύου, έχει ένα υψηλό ποσοστό υποτροπής. Το ποσοστό αυτό κυμαίνεται από περίπου 7% για περιπτώσεις ήπιας αποκόλλησης και φτάνει το 12% για την υποτροπιάζουσα σοβαρή αποκόλληση.

Συμπτώματα

Όταν συμβεί η αποκόλληση πλακούντα, τότε εμφανίζονται διάφορα συμπτώματα τα οποία διαφέρουν ανάλογα με το σημείο αποκόλλησης, αλλά και με την έκταση του προβλήματος – δηλαδή ανάλογα με το πόσο μεγάλη είναι η επιφάνεια του πλακούντα που έχει αποκολληθεί. Κάθε γυναίκα μπορεί να εμφανίσει αυτά τα συμπτώματα με διαφορετικό τρόπο, παρουσιάζοντας ένα ή και περισσότερα από αυτά. Τα συχνότερα συμπτώματα είναι:

  • Εμφάνιση αιμορραγίας από τον κόλπο
  • Πόνος χαμηλά στην κοιλιά
  • Συσπάσεις της μήτρας που δεν σταματούν
  • Ναυτία
  • Λιποθυμική τάση
  • Ωχρότητα

Από τη στιγμή που θα αντιληφθείτε κάποιο από τα παραπάνω συμπτώματα, θα πρέπει οπωσδήποτε να απευθυνθείτε στον γιατρό σας. Εκείνος μέσω ενός υπερηχογραφήματος θα μπορέσει να ελέγξει την επιφάνεια προσκόλλησης του πλακούντα στη μήτρα, να διαπιστώσει αν έχει ξεκολλήσει σε κάποιο σημείο, αλλά και να υπολογίσει την έκταση της επιφάνειας αυτής. Επίσης, θα μπορέσει να παρατηρήσει τις κινήσεις του εμβρύου. Αν η αποκόλληση γίνει στο τρίτο τρίμηνο της εγκυμοσύνης, το καρδιοτοκογράφημα θα δώσει πολλές πληροφορίες για την κατάσταση του εμβρύου.

Η εμφάνιση αποκόλλησης πλακούντα είναι 1:120 γεννήσεις, και ανάλογα με την εμφάνιση των συμπτωμάτων, η αποκόλληση του πλακούντα χωρίζεται σε διάφορους βαθμούς σοβαρότητας και επικινδυνότητας.

Βαθμός 1: κολπική αιμορραγία με πιθανή ευαισθησία της μήτρας και ήπια τετανία. Ούτε η μητέρα ούτε το έμβρυο καταπονούνται. Περίπου 10 με 20% της επιφάνειας του πλακούντα έχει αποκολληθεί.

Βαθμός 2: ευαισθησία μήτρας, τετανία με ή χωρίς αιμορραγία στη μήτρα. Υπάρχει εμβρυική καταπόνηση, η μητέρα όμως δεν είναι σε σοκ. Περίπου 20 με 50% της ολικής επιφάνειας του πλακούντα είναι αποκολλημένη.

Βαθμός 3: η μητριαία τετανία είναι σοβαρή. Η μητέρα είναι σε σοκ, αν και η αιμορραγία μπορεί να μην είναι εμφανής, ενώ το έμβρυο είναι νεκρό. Συχνά, η ασθενής αναπτύσσει διαταραχή πήξης. Περισσότερο από 50% της επιφάνειας του πλακούντα έχει αποκολληθεί.

Παθολογία αποκόλλησης

Η αποκόλληση του πλακούντα αρχίζει από αιμορραγία στο βασικό φθαρτό (φθαρτός είναι το ενδομήτριο της κύησης). Ο φθαρτός τότε αποκολλάται, αφήνοντας ένα λεπτό στρώμα προσκολλημένο στο μυομήτριο. Κατά συνέπεια, η διαδικασία στα πρώιμα στάδιά της αποτελείται από την ανάπτυξη ενός αιματώματος του φθαρτού που οδηγεί σε διαχωρισμό, συμπίεση, και τελική καταστροφή του τμήματος του πλακούντα που βρίσκεται παρακείμενος στο αιμάτωμα.

Σε ορισμένες περιπτώσεις, η ρήξη μιας σπειροειδούς αρτηρίας του φθαρτού μπορεί να προκαλέσει οπισθοπλακουντιακό αιμάτωμα, το οποίο όπως διαστέλλεται, διαταράσσει περισσότερα αγγεία και διαχωρίζει σταδιακά περισσότερα τμήματα του πλακούντα (η συνύπαρξη υπερτάσης βοηθάει σε αυτό). Η έκταση του διαχωρισμού συνεχώς αυξάνεται, και καθώς η μήτρα εξακολουθεί να διαστέλλεται από την αναπτυσσόμενη εγκυμοσύνη, δεν είναι σε θέση να συρρικνωθεί αρκετά για να συμπιέσει τα ραγέντα αγγεία που συνεχίζουν να τροφοδοτούν τον πλακούντα. Η διαφυγή του αίματος μπορεί να διαχωρίσει τις μεμβράνες από το τοίχωμα της μήτρας και τελικά εμφανίζεται εξωτερικά ή μπορεί να συγκρατείται εντελώς εντός της μήτρας.

Η αποκόλληση του πλακούντα μπορεί να είναι παλαιά ή και νέα. Μερική ή πλήρης. Προοδευτικά αυξανόμενη ή αυτοπεριοριζόμενη. Μπορεί να προκαλεί εμφανή αιμορραγία από τον κόλπο, μπορεί και όχι προκαλώντας διαταραχή πήξης με κατανάλωση των παραγόντων πήξης (διάχυτη ενδοαγγειακή πήξη). Μπορεί να προκαλεί ανωμαλίες στο καρδιοτοκογράφημα, μπορεί και όχι αν είναι μικρής έκτασης. Σχεδόν πάντα προκαλεί πόνο. Πολύ συχνά αποτελεί μαιευτικό επείγον.

Αντιμετώπιση

Για την αποκόλληση του πλακούντα δεν υπάρχει ουσιαστικά κάποια θεραπεία, καθώς καμία φαρμακευτική αγωγή ή χειρισμός δεν μπορεί να προκαλέσει «επανασυγκόλληση». Η αντιμετώπιση εξαρτάται από τα συμπτώματα και την εβδομάδα κύησης.

Σε περιπτώσεις με ήπια κολπική αιμόρροια αυτό που ο γιατρός πρέπει να συστήσει στη γυναίκα είναι ξεκούραση. Η μέλλουσα μαμά πρέπει να παραμείνει στο σπίτι, αποφεύγοντας κάθε εργασία και να παραμείνει ξαπλωμένη στο κρεβάτι για κάποιες ημέρες. Επίσης, πολλοί ερευνητές συστήνουν τη χορήγηση προγεστερόνης, καθώς έχει αποδειχθεί ότι η χρήση της «ηρεμεί» τη μήτρα και έτσι βοηθά στην «επανασυγκόλληση» του πλακούντα.

Αν η αποκόλληση συμβεί στο τρίτο τρίμηνο εγκυμοσύνης, η χορήγηση κορτιζόνης θα βοηθήσει την ωρίμανση των πνευμόνων του εμβρύου. Έτσι, το έμβρυο θα είναι καλύτερα προετοιμασμένο σε περίπτωση που η αποκόλληση μας αναγκάσει να επισπεύσουμε τον τοκετό και να φέρουμε στον κόσμο ένα πρόωρο μωράκι.

Υποστηρικτική θεραπεία και άμεση χειρουργική αντιμετώπιση ενδείκνυνται για γυναίκες που έχουν μέτριες έως σοβαρές αποκολλήσεις. Η ολική αποκόλληση απαιτεί άμεση καισαρική τομή, παράλληλη θεραπεία του σοκ και μερικές φορές αντιμετώπιση της διαταραχής της πήξης. Η μαζική απώλεια αίματος θέτει σε κίνδυνο την επιβίωση της μητέρας, με την εμβρυική θνησιμότητα να αγγίζει το 100%. Αν η μήτρα δεν κάνει σύσπαση μετά την καισαρική, μπορεί να είναι απαραίτητη άμεση υστερεκτομή.

Συμπερασματικά, η αποκόλληση του πλακούντα αποτελεί μαιευτικό επείγον. Ακόμα και στις περιπτώσεις που η συμπτωματολογία δεν είναι θορυβώδης και δεν υπάρχει αιμόρροια, η κατάσταση μπορεί να εξελιχθεί, οπότε πάλι η έγκυος πρέπει να αντιμετωπιστεί με στενή παρακολούθηση. Το φάσμα της αποκόλλησης είναι μεγάλο, τόσο σε συμπτωματολογία όσο και σε σοβαρότητα, αλλά οι περισσότερες περιπτώσεις είναι αρκετά σοβαρές.

Κλινικές Πληροφορίες

Παθολογία κύησης

  Επικοινωνήστε μαζί μας

    *Αυτός ο ιστότοπος προστατεύεται από το σύστημα reCAPTCHA και ισχύουν η Πολιτική Απορρήτου και οι Όροι Παροχής Υπηρεσιών της Google.

    ONLINE ΡΑΝΤΕΒΟΥ

    Εγγραφείτε στο Newsletter

    Τελευταία Νέα

    Μαρτυρίες Ασθενών

    Πολύ ευγενικός γιατρός, άμεση απάντηση σε οποιοδήποτε ερώτημα κι αν υπάρξει, πολύ καθαρός χώρος και σου προσαρμόζει τα ραντεβού την ώρα που μπορείς εσύ.

    Μαρία Τ.

    Πρότυπο ιατρείο, εξαιρετικός γιατρός. Μηδενικός χρόνος αναμονής, άμεση εξυπηρέτηση.

    Σύλβια Μ.

    Ο γιατρός είναι ευσυνείδητος, υπομονετικός και άριστος στη δουλειά του. Τον συνιστώ ανεπιφύλακτα

    Σοφία Π.

    Κλείστε Ραντεβού

    Είμαστε εδώ για εσάς και μπορείτε να προγραμματίσετε ένα ραντεβού 24 ώρες την ημέρα, 7 ημέρες την εβδομάδα. Εάν το γραφείο δεν είναι ανοιχτό, μπορείτε να κλείσετε ραντεβού μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου στο [email protected] ή συμπληρώνοντας την φόρμα επικοινωνίας.

    ΚΛΕΙΣΤΕ ΡΑΝΤΕΒΟΥ