Απ’τη Σύλληψη ως τη Γέννηση: Δεύτερο Τρίμηνο

4^ος μήνας

Αν και μικροσκοπικό, το έμβρυο είναι πια τέλεια σχηματισμένο. Στο υπερηχογράφημα ξεχωρίζουν κάποια χαρακτηριστικά του προσώπου του, όπως η μύτη και το στόμα. Οι μύες στο πρόσωπο έχουν αναπτυχθεί και εκτελεί ασυναίσθητες συσπάσεις. Τα μάτια παραμένουν ερμητικά κλειστά, αλλά ο αμφιβληστροειδής χιτώνας αντιδρά στο φως που διαπερνά το τοίχωμα της κοιλιάς σας. Τα ακουστικά οστάρια σκληραίνουν και στα αφτιά του εμβρύου σας φτάνουν αμυδρά κάποιοι ήχοι. Αρχίζουν να φυτρώνουν τα φρύδια και οι βλεφαρίδες και να προβάλλουν τα νύχια στα δάκτυλα των χεριών του, τα οποία έχουν χωρίσει το ένα από το άλλο. Τα δάκτυλα των ποδιών έχουν επίσης ξεχωρίσει αλλά τα νύχια στα πόδια θα αρχίσουν να φυτρώνουν αργότερα.

Το έμβρυο σε αυτή τη φάση δεν έχει καθόλου υποδόριο λίπος. Είναι τόσο αδύνατο, που πάνω στο λεπτό και διαφανές δέρμα του διακρίνονται οι διακλαδώσεις των αιμοφόρων αγγείων. Οι πνεύμονές του αναπτύσσονται, αλλά ακόμα είναι ανώριμοι και όλο το απαραίτητο οξυγόνο το προμηθεύεται από το αίμα του πλακούντα, που περνάει απευθείας στο κυκλοφορικό του σύστημα. Μια πολύ σημαντική εξέλιξη είναι ότι ο εγκέφαλος συνδέεται με το νευρικό και το μυϊκό σύστημα επιτρέποντας τις πρώτες συντονισμένες κινήσεις. Αυτό σημαίνει ότι το έμβρυο αρχίζει να γίνεται δραστήριο. Λυγίζει και τεντώνει τα δάκτυλα, τα χέρια και τα πόδια του και πιπιλίζει τον αντίχειρα του.

Κατά την 14η εβδομάδα η μήτρα σας που μεγαλώνει διαρκώς είναι πλέον ακριβώς πάνω από την ηβική σας σύμφυση. Η μέση γραμμή στην κοιλιά μπορεί να μαυρίσει. Αυτή την εβδομάδα αρχίζει να δημιουργείται το τριχωτό της κεφαλής συμπεριλαμβανομένων και των φρυδιών. Επίσης δημιουργείται ένα λεπτό χνούδι που καλύπτει και προστατεύει το δέρμα του εμβρύου, το οποίο θα διατηρηθεί μέχρι το τέλος της εγκυμοσύνης. Τα νεφρά αρχίζουν να παράγουν ούρα, τα οποία αποβάλλονται στο αμνιακό υγρό που περιβάλει το έμβρυο. Στα αγόρια δημιουργείται ο προστατικός αδένας ενώ στα κορίτσια οι ωοθήκες κατεβαίνουν από την κοιλιά στην λεκάνη. Σε αυτή την εβδομάδα αρχίζει η παραγωγή των ορμονών καθώς οι περισσότεροι ενδοκρινείς αδένες έχουν ωριμάσει.

Στην 15η εβδομάδα το έμβρυο ζυγίζει 60-70 γραμμάρια. Τα αυτιά του μωρού είναι σχεδόν στη θέση τους, αν και λίγο χαμηλότερα. Το μυϊκό σύστημα συνεχίζει να αναπτύσσεται και είναι σε θέση να κάνει το χεράκι του μπουνιά καθώς επίσης να κάμψει τους καρπούς, τους αγκώνες και τα πόδια. Στις 15 εβδομάδες η καρδιά της εγκύου αντλεί 20% περισσότερο αίμα από ότι συνήθως για να εφοδιάσει την μήτρα και το μωρό με τα απαραίτητα συστατικά.

Τα 2-3 κιλά που έχετε πάρει από την κατακράτηση υγρών, την μείωση των εμετών και την καλή διάθεση που έχετε τώρα θα σας κάνουν αναγκαία την αλλαγή των ενδυμάτων καθώς αυτά δεν πρέπει να είναι σφιχτά. Προτιμήστε ενδύματα που δεν σφίγγουν κυρίως στη μέση και είναι άνετα και μαλακά.

Την 16η εβδομάδα το μωρό σχεδόν ολοκληρώνει την ανάπτυξη των μυών και οι κινήσεις του γίνονται συντονισμένες. Τελειοποιείται η ανάπτυξη των μυών του προσώπου και το έμβρυο μπορεί σε αυτή την εβδομάδα να πάρει διάφορες εκφράσεις. Μπορεί να αρχίσετε να νιώθετε μερικά φτερουγίσματα καθώς το μωρό κινείται πιο συντονισμένα και αν δεν είναι η πρώτη σας εγκυμοσύνη τότε μπορεί όντως να το ακούσετε. Πόνοι σαν βελονιάσματα ή μυρμηκιάσματα στην κοιλιά ενοχλούν εξαιτίας της πάχυνσης του τοιχώματος της μήτρας και έλξης των συνδέσμων που συγκρατούν την μήτρα. Η μήτρα φθάνει περίπου στο μέσο της απόστασης από την ηβική σύμφυση έως τον ομφαλό. Ολοκληρώνεται ο σχηματισμός των έξω γεννητικών οργάνων ενώ κυκλοφορικό και ουροποιητικό σύστημα λειτουργούν κανονικά. Το μήκος του μωρού σας είναι περίπου 10-11 εκατοστά και το βάρος του 80-100 γραμμάρια. Σε αυτή την εβδομάδα μπορούμε να καθορίσουμε υπερηχογραφικά το φύλο του εμβρύου.

5^ος μήνας

Τώρα, που το έμβρυό σας είναι στο μέσο περίπου της εξέλιξής του, ο ρυθμός ανάπτυξής του επιβραδύνεται για να ωριμάσει με διαφορετικό τρόπο. Το βάρος πέφτει πια στην ανάπτυξη των πνευμόνων, του πεπτικού και του ανοσοποιητικού του συστήματος. Τα μάτια του, κλειστά ακόμα, κινούνται τώρα αργά από τη μια πλευρά στην άλλη. Οι γευστικοί κάλυκες είναι ώριμοι και μέσα στα ούλα έχουν σχηματιστεί τα πρώτα του δόντια. Ανοιγοκλείνει το στόμα και βγάζει ελαφρώς τη γλώσσα. Ακούει επίσης τους οξείς και δυνατούς ήχους, που το κάνουν να αναπηδάει.

Καθώς το μυϊκό και το νευρικό του σύστημα είναι πιο ανεπτυγμένα, οι κινήσεις του είναι πιο ζωηρές και πιο συντονισμένες. Εσείς θα τις αισθάνεστε σαν απαλά “φτερουγίσματα” στην κοιλιά σας. Ζείτε τώρα μία από τις πιο συγκλονιστικές στιγμές της εγκυμοσύνης, γιατί αισθάνεστε πια ότι το μωράκι σας είναι εκεί και συνυπάρχετε. Ένα κανάλι άμεσης επικοινωνίας άνοιξε μαζί του για όλο το εικοσιτετράωρο. Στην αρχή (αν μάλιστα πρόκειται να γίνετε μητέρα πρώτη φορά), ίσως νομίσετε ότι τα φτεροκοπήματα αυτά δεν είναι παρά αέρας στο στομάχι σας. Γρήγορα όμως, θα καταλάβετε ότι είναι οι σκανταλιές που κάνει το μικρό σας ζιζάνιο που ακολουθεί το δικό του, ξεχωριστό ωράριο. Έτσι, θα ”δίνει το παρών” και θα σας καθησυχάζει όποτε εκείνο θέλει και όποιες ώρες της ημέρας ή της νύχτας προτιμά. Οι πιο αγαπημένες του στιγμές για να απλώνει τα χέρια και τα πόδια του, να κλωτσά και να κάνει “αταξίες” είναι εκείνες που συχνά συμπίπτουν με την ξεκούραση και τον ύπνο σας. Όταν εσείς έχετε έντονη δραστηριότητα εκείνο συνήθως ησυχάζει, επειδή η κίνησή σας το νανουρίζει. Όταν όμως ξεκουράζεστε κάνει ό,τι μπορεί για να δηλώνει την παρουσία του.

Κατά την 17η εβδομάδα μικρές καφέ κηλίδες μπορεί να εμφανισθούν στο πρόσωπό σας (ιδιαίτερα στο μέτωπο, στόμα, μύτη και σαγόνι): πρόκειται για το χλόασμα της εγκυμοσύνης, το οποίο συνήθως εξαφανίζεται μετά τον τοκετό. Το έμβρυο αναπτύσσεται με ραγδαίο ρυθμό. Έχει μήκος 12-13 εκατοστά και βάρος 110-140 γραμμάρια.

Στην 18η εβδομάδα το μωρό σας είναι περίπου 14,5 εκατοστά και ζυγίζει σχεδόν 200 γραμμάρια. Τελειοποιούνται τα κόκκαλα του εσωτερικού αυτιού και οι νευρικές απολήξεις στον εγκέφαλο έτσι ώστε το μωρό σας μπορεί τώρα να ακούσει τον κτύπο της καρδιάς σας καθώς και το αίμα που κινείται στην ομφαλίδα. Το πιο καταπληκτικό είναι ότι το μωρό σας έχει πλέον δακτυλικά αποτυπώματα, αφού πάνω στην επιδερμίδα των δακτύλων του έχουν σχηματιστεί όλες εκείνες οι λεπτές γραμμούλες. Αν βλέπατε μια φωτογραφία του θα διαπιστώνατε ότι τα χαρακτηριστικά του προσώπου του είναι πολύ ευδιάκριτα.

Την 19η εβδομάδα το μωρό ζυγίζει πάνω από 240 γραμμάρια. Αν είναι κορίτσι οι ωοθήκες περιέχουν όλα τα πρωτόγονα ωάρια, γύρω στα επτά εκατομμύρια, που θα ελαττωθούν στα δύο εκατομμύρια περίπου, όταν γεννηθεί. Επίσης, αναπτύσσονται οι θηλές και οι αδένες των μαστών και στα δύο φύλα. Το σώμα του μωρού καλύπτεται από χνούδι που θα παραμείνει μέχρι τη γέννηση, ενώ πάνω σ’αυτό αγκιστρώνεται το εμβρυϊκό σμήγμα, μια κολλώδης ουσία που εκκρίνουν οι σμηγματογόνοι αδένες και λειτουργεί ως προστατευτικό κάλυμμα. Κάτω από το δέρμα παράγεται λίπος. Στρώσεις καστανού λίπους, το φαιό λίπος, εμφανίζονται στο λαιμό, στο στήθος και στα νεφρά, ενώ σε όλο το υπόλοιπο σώμα του αναπτύσσεται λευκό λίπος, με αποτέλεσμα να δείχνει λίγο πιο παχύ.

Στην 20η εβδομάδα έχετε φτάσει πλέον στο μέσον της εγκυμοσύνης σας. Η κορυφή της μήτρας βρίσκεται στο ίδιο επίπεδο με τον ομφαλό σας και αρχίζει να πιέζει το διάφραγμα, τους πνεύμονες, το στομάχι, τα νεφρά και την κύστη. Αυτή η πίεση μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα μια ελαφρά δυσκολία στην αναπνοή σας, ή ακόμη και μια μικρή εξόγκωση του ομφαλού (μικρή ομφαλοκήλη). Σ’αυτή την εβδομάδα το έμβρυο ζυγίζει περίπου 300 γραμμάρια και το μήκος του απ’το κεφάλι ως τους γλουτούς είναι γύρω στα 15,5 εκατοστά. Από αυτή την εβδομάδα μέχρι την 24η μπορεί να γίνει η εξέταση του β-επιπέδου. Πρόκειται για υπερηχογράφημα που αναλύει όλες τις δομές του εμβρύου. Είναι διπλή εξέταση και καθορίζει την σωστή ανατομία του εμβρύου (εγκέφαλος, μάτια, στόμα, καρδιά, πνεύμονες, νεφροί, κύστη, άκρα) καθώς επίσης και υπερηχογραφικούς δείκτες που υποδεικνύουν χρωμοσωμιακές ανωμαλίες στο έμβρυο.

Την 21η εβδομάδα το μωρό ζυγίζει περίπου 360 γραμμάρια. Μπορεί να κολυμπάει μέσα στο αμνιακό υγρό αν και ξεκινώντας από αυτή την εβδομάδα αρχίζει να παίρνει θέση και να έχει τις περισσότερες ώρες το κεφάλι προς τα κάτω. Ο καρδιακός ρυθμός μειώνεται σε συχνότητα και γίνεται ισχυρότερος σε ένταση. Μέχρι αυτή την στιγμή το ήπαρ και ο σπλήνας του εμβρύου παράγουν το αίμα του. Σε αυτή την εβδομάδα αρχίζει να δημιουργείται ο μυελός των οστών που θα συμβάλει στο σχηματισμό του αίματος του εμβρύου.

Προσπαθήστε να ασκήστε ελαφρά έτσι ώστε να αποφύγετε την μεγάλη αύξηση βάρους και τον πόνο στην μέση και στην σπονδυλική στήλη. Θα πρέπει να είστε ιδιαίτερα προσεκτική καθώς οι σύνδεσμοι κατά την εγκυμοσύνη χαλαρώνουν και έτσι διατρέχετε μεγαλύτερο κίνδυνο να τραυματιστείτε. Προτιμήστε το κολύμπι και το χαλαρό περπάτημα.

6^ος μήνας

Τον 6ο μήνα το έμβρυο έχει αποκτήσει πιο αρμονικές αναλογίες, ίδιες περίπου με του νεογέννητου. Το δέρμα του είναι κοκκινωπό και ρυτιδωμένο, επειδή δεν έχει ακόμα αρκετό λίπος.

Την 22η εβδομάδα το μωρό ζυγίζει 430 γραμμάρια και είναι περίπου 27 εκατοστά. Ο εγκέφαλος αρχίζει να αναπτύσσεται αρκετά γρήγορα σε αυτή την περίοδο και αναπτύσσει τις πιο λεπτές λειτουργίες. Τελειοποιεί τις αισθήσεις του έτσι ώστε το έμβρυο να αποκτήσει αφή. Το μωρό μπορεί να πειραματιστεί με αυτή την νέα αίσθηση της αφής χτυπώντας το πρόσωπο του ή πιπιλώντας τον αντίχειρά του καθώς επίσης και το αίσθημα άλλων μερών του σώματός του για να δει πως κινούνται. Αρχίζει να κινεί την γλώσσα του και τελειοποιούνται οι σύνδεσμοι των μυών της γλώσσας με τον εγκέφαλο. Στα αγόρια οι όρχεις αρχίζουν την κάθοδο τους προς το όσχεο αλλά παραμένουν ακόμη στην περιτοναϊκή κοιλότητα, ενώ στα κορίτσια αναπτύσσεται ο κόλπος.

Από τις 22 εβδομάδες αρχίζουν μικρές ανώμαλες και ανώδυνες συστολές (Braxton Hicks) που μπορούν να γίνουν ορατές κοιτώντας την κοιλιά να συσπάται. Πολλές φορές οι μέλλουσες μαμάδες έχουν την αίσθηση ότι «τεντώνεται το μωρό». Οι συστολές αυτές δεν πρέπει να είναι πολλές (περισσότερες από 4 την ώρα) ούτε δυνατές αλλά ούτε να συνοδεύονται με πόνο στη μέση. Σε αυτή την περίπτωση θα πρέπει να ενημερωθεί ο ιατρός το συντομότερο δυνατό. Αν έχετε επίπονες και ρυθμικές συστολές (σε τακτά χρονικά διαστήματα) μπορεί να είναι ένδειξη πρόωρου τοκετού. Φοράτε χαμηλά παπούτσια χωρίς τακούνια και μην καταπονείτε το σώμα σας.

Την 22η με 24η εβδομάδα τα βλέφαρα χωρίζουν και τα μάτια ανοίγουν και το έμβρυο στυλώνει το βλέμμα ώστε να αντικρίσει για πρώτη φορά τον ενδομήτριο μικρόκοσμο μέσα στον οποίο ζει και αναπτύσσεται όλο αυτό τον καιρό. Μπορεί να διακρίνει κάποιες σκιές και το κόκκινο φως μέσα από το τοίχωμα της κοιλιάς σας. Το οπτικό του πεδίο είναι 20-24 εκ., όσο και το πεδίο ορατότητας που έχει μέσα στη μήτρα. Τα φρύδια και οι βλεφαρίδες του έχουν σχηματιστεί.

Οι κινήσεις του ζωηρεύουν, κλοτσάει, κάνει το χέρι του γροθιά και δίνει την εντύπωση ότι κρατιέται από τον ομφάλιο λώρο. Τα εγκεφαλικά κύτταρα που ελέγχουν τη συνειδητή σκέψη ωριμάζουν και οι αισθήσεις του οξύνονται. Επιπλέον, έχει αναπτύξει ένα πρόγραμμα δραστηριότητας, στο οποίο παρεμβάλλονται μεγάλα διαλείμματα ύπνου, 16-20 ωρών !

Καθώς η μήτρα μεγαλώνει αρχίζει η συχνοουρία από την πίεση της κύστης. Αποφύγετε να μένετε πολλές ώρες όρθια καθώς οι φλέβες των ποδιών μπορούν να ζοριστούν και να αρχίσει να διαφαίνεται μια φλεβίτιδα. Αν το βράδυ δεν μπορείτε να κοιμηθείτε μην ανησυχήσετε είναι συχνό φαινόμενο. Κάντε ένα ζεστό, χαλαρωτικό μπάνιο και προσπαθήστε να κοιμηθείτε στο πλάι (καλύτερα στο αριστερό). Από δω και στο εξής ο ύπνος ανάσκελα θα είναι δύσκολος καθώς το αίμα που επιστρέφει από τα πόδια, περνάει πίσω από την σπονδυλική στήλη για να επιστρέψει στην καρδιά. Η έγκυος που προσπαθεί να κοιμηθεί ανάσκελα ρίχνει το αυξημένο βάρος της μήτρας στις φλέβες εμποδίζοντας την επαναφορά του αίματος από τα πόδια στην καρδιά. Έτσι νιώθει ταχυκαρδία και ανησυχία. Προτιμήστε να κοιμάστε στο αριστερό πλάι γιατί έτσι μεταφέρετε περισσότερο αίμα στην μήτρα. Χρησιμοποιείστε κατά την διάρκεια του ύπνου περισσότερα μαξιλάρια έτσι ώστε να στηρίξετε σωστά το σώμα σας.

Την 24η εβδομάδα μπορεί να εμφανιστούν οι πρώτες ραγάδες στην κοιλιά, στη μέση, στους γλουτούς και στο στήθος. Η κορυφή της μήτρας έχει φτάσει πάνω από τον ομφαλό. Στο έμβρυο αναπτύσσεται το κέντρο ισορροπίας και έτσι είναι σε θέση να ξέρει αν είναι όρθιο ή ανάποδα. Από την 24η εβδομάδα έως την 28η είναι ο χρόνος που γίνεται η καμπύλη σακχάρου, σημαντική εξέταση για την διάγνωση του διαβήτη στην κύηση. Το βάρος του εμβρύου έχει φτάσει τα 630 γραμμάρια.

Στην 25η εβδομάδα πλέον το μωρό κλωτσάει ! Ο χώρος του επιτρέπει να κινείται αρκετά ακόμη και μπορεί να αλλάζει θέση μέχρι και την 35η εβδομάδα. Είναι πλήρως σχηματισμένο και μοιάζει σαν μία ανθρώπινη μινιατούρα. Είναι η εποχή που τα αυτάκια του γίνονται ευαίσθητα στους ήχους, ό,τι πρέπει δηλαδή για να ξεκινήσει η μουσική του παιδεία. Το μωρό σας αρχίζει να ξεχωρίζει τη φωνή σας, να αναπηδά στους δυνατούς θορύβους και να εκτιμά μια καλή μελωδία ιδιαίτερα, λένε οι ειδικοί, αν συνθέτης της είναι ο Μότσαρτ. Τώρα, επειδή ακριβώς ανταποκρίνεται στα αγγίγματα και τους ήχους μπορεί να επικοινωνεί μαζί σας με κλωτσιές. Αν χτυπήσετε ελαφρώς την κοιλιά σας, θα διαπιστώσετε ότι θα σας απαντήσει ! Εσείς δεν έχετε παρά να επωφεληθείτε από τις δυνατότητες που σας προσφέρει πια η ανάπτυξή του, για να βάλετε τις βάσεις μιας σχέσης η οποία θα συνεχιστεί για πάντα. Αρχίστε, λοιπόν, να του μιλάτε, να του βάζετε μουσική, να το χαϊδεύετε και εκείνο μέσα στην κοιλιά σας θα κινείται, θα κοιμάται, θα καταπίνει και θα αποβάλλει αμνιακό υγρό, θα παθαίνει λόξυγκα, θα βήχει.

Αναγνωρίζει, έστω κι αν φτάνει απόμακρη στα αφτιά του, τη φωνή του πατέρα του. Επίσης η δική σας φωνή του είναι πολύ οικεία, όπως και οι ήχοι στο σώμα σας, δηλαδή τα γουργουρητά της κοιλιάς σας, ο ήχος της ανάσας σας, η ροή του αίματος και ο ρυθμικός χτύπος της καρδιάς σας. Όλα του τα όργανα έχουν αναπτυχθεί και λειτουργούν πλέον κανονικά, με εξαίρεση τους πνεύμονες, που είναι ακόμα γεμάτοι με αμνιακό υγρό και θα χρειαστούν κάποιες εβδομάδες ακόμη για να ωριμάσουν. Ο εγκέφαλός του μπαίνει πια σε μια κρίσιμη φάση εξέλιξης, η οποία θα συνεχιστεί έως τον τοκετό. Όσο για την καρδιά του, χτυπά τώρα με 140 έως 150 παλμούς το λεπτό. Προς το τέλος της 26ης εβδομάδας το μωράκι σας έχει φτάσει τα 35 εκατοστά σε μήκος και ζυγίζει περίπου 750 γραμμάρια. Ωστόσο αν το αντικρίζατε, η εμφάνισή του μπορεί να σας απογοήτευε. Είναι ρυτιδωμένο και φαίνεται άσχημο γιατί κάτω από το λεπτό, κοκκινωπό δερματάκι του δεν υπάρχει ακόμη αρκετό λίπος.

Πρώτο Τρίμηνο

Τρίτο Τρίμηνο

Τελευταία Νέα