Υπερέμεση κύησης

Η ναυτία και ο έμετος στην κύηση είναι συχνά συμπτώματα που εκδηλώνονται στο 70-85% των εγκύων. Πέραν όμως του “αναμενόμενου”, η υπερέμεση της κύησης είναι η σπάνια εκείνη κατάσταση (0,5-2% των κυήσεων), η οποία χαρακτηρίζεται από επίμονη και σοβαρή ναυτία και εμέτους κατά τη διάρκεια της κύησης που οδηγούν σε αφυδάτωση, ηλεκτρολυτικές διαταραχές, διατροφική ανεπάρκεια έως και απώλεια βάρους.

Αίτια

Τα αίτια για την υπερέμεση της κύησης δεν είναι γνωστά. Φαίνεται ότι διάφοροι ορμονικοί παράγοντες συμβάλλουν στην εμφάνισή της, όπως η αύξηση της β-χοριακής γοναδοτροπίνης, της οιστραδιόλης και πιθανόν της προγεστερόνης. Είναι πιο συχνή σε νέες μητέρες, σε αυτές που έχουν ιστορικό με ημικρανίες, σε περιπτώσεις πολύδυμων κυήσεων και σε γυναίκες με ιστορικό υπερέμεσης της κύησης σε προηγούμενη κύηση.

Ο κίνδυνος εμφάνισης υπερέμεσης αυξάνει σε περιπτώσεις υπερθυρεοειδισμού, γαστρεντερικών διαταραχών, ιλίγγων, σακχαρώδη διαβήτη προ κύησης, ενώ έχει ενοχοποιηθεί ακόμη και η ψυχολογική προδιάθεση.

Συμπτώματα

Τα συμπτώματα αρχίζουν νωρίς στο πρώτο τρίμηνο, από την 5η κιόλας εβδομάδα σε πολλές περιπτώσεις, ενώ σε ποσοστό 50% παρέρχονται στις 15-16 εβδομάδες, με το ποσοστό να ανεβαίνει στο 80% στις 20 εβδομάδες. Υπάρχει ένα 10% που θα εμφανίζει κάποιου βαθμού συμπτώματα σε όλη τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.

Οι γυναίκες με υπερέμεση της κύησης παρουσιάζουν σοβαρή ναυτία, συχνούς εμέτους, ακόμα και εκσεσημασμένη σιελόρροια. Η έναρξη των συμπτωμάτων είναι πιο νωρίς σε σχέση με τις γυναίκες που έχουν τη ναυτία και τους εμέτους της κύησης, έχει μεγαλύτερη διάρκεια και η κλινική τους εικόνα είναι πιο σοβαρή με αφυδάτωση και απώλεια βάρους. Μπορεί επίσης να υπάρχει ταχυκαρδία, αλλαγές στο θυμικό και στη διάθεση, αϋπνία, μειωμένη ικανότητα συγκέντρωσης, και αίσθημα άγχους ή κατάθλιψης.

Για την ασφαλή διάγνωση πρέπει να πραγματοποιείται υπερηχογραφικός έλεγχος, για τον αποκλεισμό μύλης κύησης και τη διερεύνηση πιθανής πολύδυμης κύησης.

Πρόληψη

Η συμβουλή στα αρχικά στάδια, είναι η ενυδάτωση και η λήψη πολυβιταμινούχων σκευασμάτων. Η έγκυος θα πρέπει να τρώει μικρά και συχνά γεύματα και να πίνει αεριούχα αφεψήματα (πχ τζίντζερ). Θα πρέπει να αποφεύγει έντονη σωματική καταπόνηση, stress, αναίτιες μετακινήσεις και κυρίως τους παράγοντες που προκαλούν ναυτία, όπως οι έντονες οσμές, τα σκευάσματα σιδήρου, λιπαρές τροφές και καρυκεύματα.

Αντιμετώπιση

Αν δεν υπάρξει βελτίωση με τα παραπάνω μέτρα μπορούν να χορηγηθούν φαρμακευτικά σκευάσματα της κατηγορίας των αντιισταμινικών και των αντιεμετικών, ενώ στις περιπτώσεις που δεν υπάρχει κάποια ανταπόκριση είναι απαραίτητη η εισαγωγή στο νοσοκομείο και η ενδοφλέβια ενυδάτωση. Σημαντικό ρόλο διαδραματίζει επίσης ο ψυχολογικός παράγοντας. Η στήριξη της γυναίκας από το περιβάλλον της και η συχνή επαφή της με τον ιατρό της φαίνεται ότι πολλές φορές έχουν εξαιρετικά αποτελέσματα.

Η εισαγωγή στο νοσοκομείο είναι επιβεβλημένη όταν:

• Έμετοι > 5 /ημέρα
• Πρόσληψη υγρών < 500 ml/ημέρα
• Κετονουρία
• Κέτωση
• Παθολογικά αιματολογικά ευρήματα
• Κλινικά ευρήματα αφυδάτωσης
• Όψη πάσχουσας
• Μεγάλη απώλεια βάρους (> 5% του προ της κύησης βάρους)
• Παθολογικά υπερηχογραφικά ευρήματα
• Κοιλιακό άλγος
• Κολπική αιμόρροια
• Θέληση της εγκύου για εισαγωγή
• Αποτυχία της θεραπείας στο σπίτι (3 ημέρες χωρίς βελτίωση)

Η έγκυος με σοβαρή υπερέμεση πρέπει να εισάγεται στο νοσοκομείο για να διερευνηθεί εργαστηριακά, και κυρίως για την αντιμετώπιση της αφυδάτωσης και των ηλεκτρολυτικών διαταραχών.

Τα φάρμακα με αντιεμετική δράση που μπορούν να χρησιμοποιηθούν στην υπερέμεση είναι:

• Μετοκλοπραμίδη (Primperan) σε χάπια (tb 10 mg 1×3 po), υπόθετα (supp 20 mg 1×2 pr) ή ενέσιμα (inj 10 mg 1×2, 1×3 im or iv)
• Διμενυδράτη (Vomex – Α) σε χάπια (tb 200 mg 1×2 po) ή υπόθετα (supp 100 mg 1×3, 1×4 pr)
• Ονδασετρόνη (Zofron) σε χάπια (tb 4 mg 1×3 po) ή ενέσιμα (inj 4 mg 1×3 iv)

Τα κορτικοστεροειδή πρέπει να θεωρούνται θεραπεία τελευταίας γραμμής σε ασθενείς που δεν ανταποκρίνονται στα συνήθη αντιεμετικά, και σε εκείνες που θα χρειαστούν εντερική/παρεντερική σίτιση λόγω εκσεσημασμένης απώλειας βάρους. Το πιο κοινά χρησιμοποιούμενο σκεύασμα σε αυτές τις περιπτώσεις είναι η μεθυλπρεδνιζολόνη (Medrol tabl 4 mg/16 mg ή Solu-medrol inj). Ασθενείς που δεν ανταποκρίνονται σε 3 ημέρες από την έναρξη, είναι πολύ πιθανό να μην ανταποκριθούν στη θεραπεία με κορτικοστεροειδή, και πρέπει να γίνεται διακοπή. Σε εκείνες που ανταποκρίνονται, η θεραπεία συνεχίζεται για 2 εβδομάδες, με προοδευτικά μειούμενη δόση. Τα κορτικοστεροειδή δεν πρέπει να χορηγούνται πριν την 10η εβδομάδα, λόγω της πιθανότητας σχιστίας.

Πρόγνωση

Η πρόγνωση συνήθως είναι εξαιρετική αφού στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων όλα τα συμπτώματα έχουν υποχωρήσει έως την 20ή εβδομάδα κύησης. Θα πρέπει βέβαια να αντιμετωπισθεί αποτελεσματικά, καθώς έγκυες που αυξάνουν το βάρος τους λιγότερο από 7 Kg σε όλη τη διάρκεια της κύησης έχουν αυξημένο κίνδυνο πρόωρου τοκετού.

Τελευταία Νέα