Υστεροσαλπιγγογραφία – HSG
Η υστεροσαλπιγγογραφία (HSG) είναι μία από τις πιο σημαντικές εξετάσεις που πραγματοποιούμε στα πλαίσια της διερεύνησης για την υπογονιμότητα. Μία εξέταση αρκετά «άβολη» για τη γυναίκα που υποβάλλεται στη διαδικασία αυτή, μα τόσο σημαντική και απαραίτητη για το γιατρό, ιδιαίτερα αν λάβουμε υπόψη τη θεραπευτική της αξία.
Με τη χρήση ακτινών Χ και την έγχυση κατάλληλου σκιαγραφικού υλικού απεικονίζονται άριστα τόσο η μητρική κοιλότητα όσο και οι σάλπιγγες. Με την εξέταση της υστεροσαλπιγγογραφίας αναδεικνύεται η φυσιολογική βατότητα των ωαγωγών (σαλπίγγων) και ο βαθμός επικοινωνίας τους με την περιτοναϊκή κοιλότητα, δίνοντας τις περισσότερες φορές άμεσες και ουσιαστικές απαντήσεις για τα αίτια της γυναικείας υπογονιμότητας. Οι ενδείξεις της εξέτασης δεν περιορίζονται μόνο στη διερεύνηση της υπογονιμότητας, αλλά και σε άλλες παθολογικές γυναικολογικές καταστάσεις, όπως επαναλαμβανόμενες αποβολές, βαριά αιμορραγία, περίοδοι αμηνόρροιας και ανάδειξη όγκων που προβάλλουν στη μητρική κοιλότητα.
Η υστεροσαλπιγγογραφία χρησιμεύει για την εκτίμηση της μορφολογίας του αυλού του τραχήλου, της κοιλότητας της μήτρας και του αυλού των σαλπίγγων. Έτσι, μπορούν να αναγνωριστούν διάφορες παθολογικές καταστάσεις, όπως:
- Παρουσία συμφύσεων στον τράχηλο ή ανεπάρκεια του έσω τραχηλικού στομίου
- Απόφραξη σαλπίγγων μετά από σαλπιγγίτιδα, λοιμώξεις από χλαμύδια ή γονόκοκκο, υδροσάλπιγγα
- Σε περίπτωση επαναλαμβανόμενων αποβολών
- Για τον έλεγχο ανατομικών ανωμαλιών της μήτρας, όπως δίκερη ή δίδελφη μήτρα, ύπαρξη διαφράγματος ή ενδομητρικών συμφύσεων
- Για την ανάδειξη επίκτητων ανωμαλιών στην κοιλότητα της μήτρας, όπως ενδομητρικοί πολύποδες και ινομυώματα
Η εξέταση αυτή πραγματοποιείται ιδανικά από την 7η έως και την 11η ημέρα του έμμηνου κύκλου, πριν την ωορρηξία. Αφενός για να αποφύγουμε το ενδεχόμενο να είναι έγκυος η γυναίκα κατά τη διάρκεια της εξέτασης, αφετέρου για να έχουμε καλή απεικόνιση της ενδομητρικής κοιλότητας, πριν το ενδομήτριο αρχίσει να «παχαίνει» κατά το δεύτερο μισό του κύκλου.
Το ζευγάρι απαγορεύεται να έρθει σε σεξουαλική επαφή στον κύκλο αυτό, πριν πραγματοποιηθεί η σαλπιγγογραφία. Έστω και υποψία εγκυμοσύνης αποτελεί αντένδειξη για την εξέταση αυτή.
Η προετοιμασία για την εξέταση, εν πρώτοις, προϋποθέτει ένα ελαφρύ γεύμα το προηγούμενο βράδυ και ιδιαίτερα λιτό πρωινό. Για τη δοκιμασία αυτή χορηγείται προληπτικά αντιβίωση για την αποφυγή λοιμώξεων. Επίσης, είναι σκόπιμο να χορηγηθούν ήπια αναλγητικά ή/και αντιφλεγμονώδη φάρμακα περίπου μία ώρα πριν τη διαδικασία, που θα βοηθήσουν τη γυναίκα να χαλαρώσει και θα ελαττώσουν τον πόνο σε περίπτωση παθολογικών ευρημάτων.
Αρχικά η γυναίκα καλείται να ξαπλώσει σε ένα ειδικό ακτινολογικό τραπέζι κάτω από ένα μηχάνημα ακτίνων Χ. Στη συνέχεια, τοποθετεί τα πόδια της σε στηρίγματα, σαν να επρόκειτο να ακολουθήσει τεστ Παπ. Ένα εργαλείο που ονομάζεται κολποδιαστολέας τοποθετείται στο άνοιγμα του κόλπου, με τη μικρότερη δυνατή ενόχληση. Αφού ο τράχηλος καθαριστεί και προετοιμαστεί κατάλληλα, στη συνέχεια ο εξειδικευμένος ακτινολόγος τοποθετεί ένα λεπτό και μαλακό σωλήνα (καθετήρα) στο στόμιο του τραχήλου. Στη συνέχεια, η σκιαγραφική ουσία ρέει μέσω αυτού του σωλήνα, “γεμίζοντας” με αυτόν τον τρόπο τις κοιλότητες της μήτρας και των σαλπίγγων. Κατά το σύντομο αυτό χρονικό διάστημα που οι κοιλότητες γεμίζουν με το σκιαγραφικό υλικό (5-10 λεπτά) λαμβάνονται στοχευμένα ακτινογραφίες. Ο ρόλος του ιωδιούχου υδατοδιαλυτού σκιαγραφικού υλικού, είναι να αποτυπώσει αυτές τις περιοχές (μήτρα και σάλπιγγες) με ακρίβεια στις ακτινογραφίες. Ορισμένες φορές, κατά τη διαδικασία της εξέτασης, η γυναίκα μπορεί να χρειαστεί να αλλάξει θέση προς το αριστερό ή δεξιό πλάγιο, προκειμένου να γίνουν καλύτερα κάποιες λήψεις. Συνήθως, ανάλογα βέβαια και με τα ευρήματα, η εξέταση ολοκληρώνεται με μια ακτινογραφία της ασθενούς σε όρθια θέση, προκειμένου να διαπιστωθεί πως το σκιαγραφικό υλικό έχει τελικά περάσει εξ’ολοκλήρου στη περιτοναϊκή κοιλότητα και δεν έχουμε κάποια κατακράτηση υγρού στις σάλπιγγες (πχ. σε περίπτωση συμφύσεων).
Σε γενικές γραμμές και με την κατάλληλη προετοιμασία, η εξέταση είναι καλά ανεκτή και οι περισσότερες γυναίκες νοιώθουν “κάτι σαν κράμπες” και “πονάκια” περιόδου, τόσο κατά τη διάρκεια της εξέτασης, ίσως όμως και αργότερα. Μεγαλύτερη ένταση πόνου νοιώθουν κατά κανόνα οι γυναίκες που παρουσιάζουν παθολογικά ευρήματα, πχ συμφύσεις στην ενδομητρική κοιλότητα ή/και αποφραγμένες ή περιορισμένης διαβατότητας σάλπιγγες. Μετά το τέλος της εξέτασης θα σας ζητηθεί να παραμείνετε ξαπλωμένη για 5-10 λεπτά, για να υποχωρήσουν οι κράμπες, και ακολούθως είστε ελεύθερη να επιστρέψετε στα καθήκοντά σας, ακόμα και στην εργασία σας εφόσον νοιώθετε καλά και το επιθυμείτε.
Σε περίπτωση εγκυμοσύνης. Αν υπάρχει υπόνοια κύησης ή η ροή της τελευταίας περιόδου ήταν μικρή θα πρέπει να προηγηθεί ένα τεστ εγκυμοσύνης πριν από τη διενέργεια της εξέτασης.
Επίσης, η εξέταση αυτή δεν πρέπει να πραγματοποιείται σε γυναίκες που πάσχουν από φλεγμονώδη πυελική νόσο ή αντιμετωπίζουν ανεξήγητη κολπική αιμορραγία. Στην περίπτωση αυτή η εξέταση αναβάλλεται για μετά το τέλος της θεραπείας.
Επίσης, αν η γυναίκα έχει υπερευαισθησία (αλλεργία) στο ιώδιο.
Πυελική φλεγμονή, η οποία είναι σπάνια (<1%). Η συχνότητα ανάπτυξης πυελικής φλεγμονής αυξάνει σε γυναίκες με ιστορικό πυελικής φλεγμονής, επεμβάσεων στις σάλπιγγες και εξωμήτριων κυήσεων. Για την πρόληψη της εμφάνισης πυελικής φλεγμονής χορηγείται προληπτικά αντιβίωση. Αν εμφανιστούν συμπτώματα, όπως πυρετός ή αυξανόμενος σε ένταση πόνος στην περιοχή, θα πρέπει να επικοινωνήσετε με το γιατρό σας.
Έντονη αιμορραγία. Μικρή ποσότητα αίματος μπορεί να υπάρχει για 1-2 ημέρες μετά την εξέταση. Αν παρουσιαστεί μεγάλη αιμορραγία, θα πρέπει να επικοινωνήσετε με το γιατρό σας.
Αλλεργική αντίδραση στο σκιαγραφικό. Αν μετά την εξέταση παρουσιαστούν κνησμός (φαγούρα), οίδημα (πρήξιμο) ή εξάνθημα, θα πρέπει να επικοινωνήσετε με το γιατρό σας.
Σε όλες τις μελέτες που έχουν γίνει, έχει βρεθεί πως η εξέταση δεν προκαλεί προβλήματα στα έμβρυα, για το λόγο αυτό δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα ακόμα και αν η γυναίκα συλλάβει αμέσως μετά την εξέταση, στη διάρκεια του ίδιου έμμηνου κύκλου. Όσον αφορά την ακτινοβολία στην οποία εκτίθεται η γυναίκα κατά τη διάρκεια της εξέτασης, είναι πάρα πολύ μικρή.
Για την ακρίβεια, όχι μόνο δεν υπάρχει πρόβλημα, αλλά προσπαθούμε να εκμεταλλευτούμε και τη “θεραπευτική” δράση της σαλπιγγογραφίας στον ίδιο κύκλο ή και για δύο ή τρεις κύκλους μετά. Θεραπευτική, γιατί όπως περνάει το σκιαγραφικό υλικό μέσα από την κοιλότητα της μήτρας και τις σάλπιγγες, καθαρίζει και αποφράσσει τις σάλπιγγες από τυχόν μικροσυμφύσεις και μικροαποφράξεις, οι οποίες λύνονται και διασπώνται αντίστοιχα.
Έχουν ακουστεί πολλά για την εξέταση, με αποτέλεσμα πολλές γυναίκες που πρέπει όμως να διερευνήσουν αίτια υπογονιμότητας, να φοβούνται και να αποφεύγουν να την κάνουν. Τις περισσότερες φορές τα πράγματα εξελίσσονται πολύ καλύτερα από ό,τι τα περιμένετε ή τα έχετε φανταστεί. Για το λόγο αυτό οπλιστείτε με θάρρος και κάντε αυτή την τόσο πολύτιμη, όχι μόνο διαγνωστική μα και θεραπευτική εξέταση, με εμπιστοσύνη στους ειδικούς και το γιατρό σας. Μην αγχώνεστε προκαταβολικά επειδή “ακούσατε πως είναι πολύ επώδυνη εξέταση” γιατί αυτό μπορεί να ισχύει για κάποια άλλη, μεμονωμένη περίπτωση και όχι τη δική σας.
Στο ιατρείο μας πλέον διενεργείται η νέα, ανώδυνη υστεροσαλπιγγογραφία με αφρό HyFoSy. Περισσότερες πληροφορίες με ένα tap ΕΔΩ. Η εξέταση συμπεριλαμβάνεται στη λίστα εξετάσεων που αποδέχεται η Επιτροπή Εξωσωματικής του Ε.Ο.Π.Υ.Υ.
Υπογονιμότητα
Επικοινωνήστε μαζί μας
Μαρτυρίες Ασθενών
Πολύ ευγενικός γιατρός, άμεση απάντηση σε οποιοδήποτε ερώτημα κι αν υπάρξει, πολύ καθαρός χώρος και σου προσαρμόζει τα ραντεβού την ώρα που μπορείς εσύ.
Ο γιατρός είναι ευσυνείδητος, υπομονετικός και άριστος στη δουλειά του. Τον συνιστώ ανεπιφύλακτα.
Πρότυπο ιατρείο, εξαιρετικός γιατρός. Μηδενικός χρόνος αναμονής, άμεση εξυπηρέτηση.