Κρυοσυντήρηση – Δωρεά Σπέρματος

Η κατάψυξη και κρυοσυντήρηση σπέρματος είναι μια εργαστηριακή διαδικασία κατά την οποία το ανδρικό γεννητικό υλικό αποθηκεύεται σε συνθήκες εξαιρετικά χαμηλών θερμοκρασιών, προκειμένου να διατηρηθεί για μεγάλο χρονικό διάστημα και να χρησιμοποιηθεί σε μεταγενέστερο χρόνο για προσπάθειες τεκνοποίησης. Πρόκειται για μια επιστημονικά αναγνωρισμένη μέθοδο, η οποία κλινικά εφαρμόζεται με επιτυχία εδώ και πολλά χρόνια.

Σε κατάψυξη σπέρματος μπορούν να καταφύγουν άνδρες που πρόκειται να υποβληθούν σε χειρουργική επέμβαση στους όρχεις ή πριν τη θεραπεία κατά του καρκίνου, περιπτώσεις που επηρεάζουν παροδικά ή μόνιμα την ποιότητα του σπέρματος, την σπερματογένεση αλλά και τη σεξουαλική λειτουργία του άνδρα. Επίσης ενδείκνυται να καταψύξουν σπέρμα, άνδρες με χαμηλό αριθμό σπερματοζωαρίων και φθίνουσα πορεία στις τιμές συγκέντρωσης και κινητικότητας, έτσι ώστε να διασφαλίσουν μελλοντικές προσπάθειες. Άλλοι αντικειμενικοί λόγοι για την κρυοσυντήρηση σπέρματος μπορεί να είναι: η εργασία (ναυτικός, πιλότος) ή κάποιο επαγγελματικό ταξίδι όπου ο σύζυγος είναι απών ή ακόμη ψυχολογικό στρες που έχει σαν αποτέλεσμα να μην μπορεί ο άνδρας να συλλέξει σπέρμα τη στιγμή που θα είναι απαραίτητο για τη γονιμοποίηση των ωαρίων της συζύγου του.

Σε περιστατικά αζωοσπερμίας όπου η συλλογή σπέρματος γίνεται από την επιδιδυμίδα ή από τον όρχι, υπάρχει η δυνατότητα κατάψυξης σπέρματος ή ορχικού ιστού εφόσον ο αριθμός των σπερματοζωαρίων το επιτρέπει. Τα κατεψυγμένα δείγματα μπορούν να διατηρηθούν στο υγρό άζωτο για πολλά χρόνια.

Συνήθως συνιστάται η κρυοσυντήρηση πολλαπλών δειγμάτων, αλλά αν οι χρονικές συνθήκες δεν το επιτρέπουν, η φύλαξη ακόμα και ενός δείγματος σπέρματος αξίζει τον κόπο. Με την εφαρμογή των νέων τεχνικών εξωσωματικής γονιμοποίησης, είναι δυνατόν να επιτευχθεί εγκυμοσύνη από έμβρυο που δημιουργείται με την έγχυση ενός και μόνο ζωντανού σπερματοζωαρίου σε ένα ωάριο. Ως εκ τούτου, αποτελεί εύλογη επιλογή η κρυοσυντήρηση σπέρματος, ακόμα και αν η ποιότητά του είναι χαμηλή.

Κατά κανόνα, συνιστάται η διατήρηση όσο το δυνατόν περισσότερων δειγμάτων, γιατί επιτρέπει την πραγματοποίηση μεγαλύτερου αριθμού προσπαθειών. Για κάθε επιθυμητή εγκυμοσύνη, συνιστάται η κατάψυξη 3-6 δειγμάτων σπέρματος, ανάλογα με την σπερματική ποιότητα.

Σύμφωνα με τα μέχρι σήμερα επιστημονικά δεδομένα, τα δείγματα σπέρματος δεν επιβαρύνονται ποιοτικώς ακόμα και μετά από πολλά χρόνια παραμονής σε βαθειά κατάψυξη. Η κρυοσυντήρηση σπέρματος πριν από την αντινεοπλασματική θεραπεία μπορεί να επιτρέψει σε έναν έφηβο ή νεαρό ενήλικο άνδρα να γίνει πατέρας πολλά χρόνια αργότερα, όταν αυτός θα αισθανθεί έτοιμος να δημιουργήσει οικογένεια.

Στις περιπτώσεις που οι σύγχρονες μέθοδοι αντιμετώπισης της ανδρικής υπογονιμότητας (IUI, ICSI, FNA, TESE) δεν μπόρεσαν να δώσουν λύση στο πρόβλημα, η δωρεά σπέρματος αποτελεί τη μόνη διέξοδο.

Σπέρμα δότη χρησιμοποιείται όταν:

  • το σπέρμα του συντρόφου δεν έχει καθόλου σπερματοζωάρια (αζωοσπερμία)
  • ο άνδρας νοσεί ή είναι φορέας σοβαρής γενετικής ή μεταδοτικής ασθένειας

Ετησίως γίνονται στη χώρα μας περίπου 1.000 λήψεις σπέρματος (αγορές) από τράπεζες με στόχο την τεκνοποίηση. Οι γυναίκες που αγοράζουν σπέρμα είναι κατά 50% άγαμες Ελληνίδες και άνω των 40 ετών. Το υπόλοιπο ποσοστό των ληπτών είναι είτε ζευγάρια που έχουν δυσκολίες αναπαραγωγής είτε και ομοφυλόφιλα ζευγάρια που επιθυμούν να αποκτήσουν ένα παιδί.

Η δωρεά σπέρματος αποτελεί μια πράξη γενναιοδωρίας και κοινωνικής προσφοράς. Στόχο έχει να χαρίσει σε ανθρώπους που αδυνατούν να τεκνοποιήσουν ένα πολύτιμο δώρο ζωής: τη δημιουργία οικογένειας. Η συμμετοχή στο πρόγραμμα δωρεάς σπέρματος είναι εθελοντική και δεν αμοίβεται (άρθρο 8 του ν.3305/2005). Οι δότες σπέρματος αποζημιώνονται μόνο για τις δαπάνες που αφορούν στα έξοδα μετακίνησης και κάθε θετική ζημία τους για την παρουσία τους στην Τράπεζα Σπέρματος προκειμένου να διενεργήσουν τη λήψη του σπέρματος.

Οι δότες σπέρματος που επιλέγονται είναι ενήλικοι νεαροί άνδρες, Ελληνικής καταγωγής και ηλικίας κατά κύριο λόγο από 19 έως 35 ετών. Πρόκειται για άτομα υγιή, των οποίων το προσωπικό και οικογενειακό ιστορικό δεν εμφανίζει μεταδοτικά, γενετικά ή κληρονομικά νοσήματα. Οι υποψήφιοι υποβάλλονται σε λήψη ιατρικού ιστορικού και κλινική εξέταση από ιατρό ουρολόγο, κατά την οποία διαπιστώνεται αν πληρούν τις προϋποθέσεις για τη συμμετοχή τους στο πρόγραμμα.

Ο εργαστηριακός έλεγχος των υποψηφίων δοτών περιλαμβάνει πολλαπλούς σπερματολογικούς και αιματολογικούς ελέγχους:

Σπερματολογικός έλεγχος:

  1. Συμβατικές παράμετροι (όγκος σπέρματος, αριθμός, κινητικότητα, μορφολογία, ζωτικότητα σπερματοζωαρίων)
  2. Λειτουργικές παράμετροι (έλεγχος ακροσωμικής αντίδρασης, έλεγχος ακεραιότητας σπερματικού DNA)
  3. Έλεγχος επανάκτησης και μελέτη μακροβιότητας μετά από απόψυξη
  4. Πλήρης μικροβιολογικός έλεγχος

Αιματολογικοί έλεγχοι:

  1. Ομάδα αίματος/Rh
  2. Χρωμοσωμικός έλεγχος (καρυότυπος)
  3. Έλεγχος για ινοκυστική νόσο (περιλαμβάνει το 90-98% των ανιχνεύσιμων παθολογικών μεταλλαγών στον Ελληνικό πληθυσμό)
  4. Έλεγχος για μεσογειακή αναιμία τύπου α και β
  5. Έλεγχος για νωταία μυική ατροφία (SMA)
  6. Σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα (HIV I/II, HbsAg, anti-HCV, anti-HTLV, CMV, HSV I/II, RPR)

Μόνο δείγματα σπέρματος που οι τιμές τους υπερβαίνουν κατά πολύ τα όρια αναφοράς των έγκυρων διεθνών μεθοδολογιών επιλέγονται για κατάψυξη. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ορίζει έλεγχο του δότη σε τακτά χρονικά διαστήματα με συγκεκριμένες εξετάσεις, κατάψυξη του σπέρματος και εξάμηνη κατά το ελάχιστο παραμονή του στην κατάψυξη και επανέλεγχο πριν δοθεί για γονιμοποίηση.

Κατόπιν συνεννοήσεως με τον θεράποντα ιατρό σας, ο οποίος θα προσδιορίσει χρονικά την προσπάθειά σας, επικοινωνείτε με το προσωπικό της Τράπεζας Σπέρματος για τον καθορισμό ραντεβού. Ακολουθεί συνάντηση με τους επιστημονικούς υπευθύνους, κατά την οποία περιγράφονται όλα τα βήματα της διαδικασίας και θα έχετε την ευκαιρία να συζητήσετε όλες τις απορίες σας. Επίσης, θα καταγραφούν τα χαρακτηριστικά σας, καθώς και όλα τα απαραίτητα στοιχεία, που θα οδηγήσουν στην επιλογή του καταλληλότερου για σας δότη.

Στη συνάντηση προσέρχεστε με όλα τα απαραίτητα δικαιολογητικά και συμπληρώνετε την έγγραφη συναίνεσή σας προκειμένου να προχωρήσει η διαδικασία.

Όταν ο θεράπων ιατρός καθορίσει την επακριβή ημέρα και ώρα που θα χρειαστεί το δείγμα, ενημερώνεται η Τράπεζα και το δείγμα μεταφέρεται από αυτή στη Μονάδα Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής.

Κατά την επιλογή του δότη, λαμβάνονται κατά κύριο λόγο υπ’όψιν τα φαινοτυπικά χαρακτηριστικά των ληπτών, καθώς επίσης και οι ομάδες αίματος. Επιλέγεται ο δότης του οποίου το συνολικό προφίλ συνδυάζεται με το συμβατότερο δυνατό τρόπο με το προφίλ των ληπτών.

Το προσωπικό της Τράπεζας έρχεται σε προσωπική επαφή με τους δότες που συμμετέχουν στο πρόγραμμα δωρεάς σπέρματος και είναι πρόθυμο να σας παράσχει αναλυτικές πληροφορίες σχετικά με τα φαινοτυπικά τους χαρακτηριστικά, την προσωπικότητά τους ή άλλα περιγραφικά στοιχεία, τα οποία ωστόσο δεν αποκαλύπτουν την ταυτότητά τους.

Τα στοιχεία του δότη είναι καταγεγραμμένα στο πλαίσιο ενός βασικού προφίλ, που περιλαμβάνει την ηλικία, εθνική καταγωγή, χρώμα μαλλιών, χρώμα ματιών, επιδερμίδα, ύψος, βάρος, ομάδα αίματος κατά το σύστημα ΑΒΟ και Rhesus, την ψυχολογική του αξιολόγηση, το αντικείμενο σπουδών και την ενασχόλησή του, καθώς και πιθανές αναφερθείσες εγκυμοσύνες στην προσωπική του ζωή. Ένα εκτενές προφίλ του δότη είναι διαθέσιμο για εσάς για την προσωπική σας ενημέρωση. Σε αυτό περιλαμβάνονται επιπλέον οι απαντήσεις του δότη σε ποικίλα ερωτήματα που σκιαγραφούν τις καθημερινές συνήθειες, τις απόψεις, την προσωπικότητα και το οικογενειακό του ιστορικό.

Ιατρικές πληροφορίες που αφορούν στον δότη σπέρματος φυλάσσονται με απόλυτη μυστικότητα και σε κωδικοποιημένη μορφή στην Τράπεζα Κρυοσυντήρησης Σπέρματος και στο εθνικό αρχείο δοτών και ληπτών, το οποίο πρέπει να τηρεί η Εθνική Αρχή Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής. Πρόσβαση στο αρχείο αυτό επιτρέπεται μόνο στο παιδί και για λόγους σχετικούς με την υγεία του. Κατά ρητή νομοθετική πρόβλεψη, η ταυτότητα του προσώπου που έχει προσφέρει τους γαμέτες δεν γνωστοποιείται στα πρόσωπα που επιθυμούν να τεκνοποιήσουν. Επίσης, η ταυτότητα του παιδιού, καθώς και των γονέων του δεν γνωστοποιείται στον δότη σπέρματος.

Με στόχο την πληρέστερη παροχή υπηρεσιών στον τομέα της δωρεάς σπέρματος , υπάρχει συνεργασία και με διεθνείς τράπεζες κρυοσυντήρησης, διευρύνοντας τις δυνατότητες επιλογής σπέρματος και από δότες που προέρχονται από το εξωτερικό.

Σύμφωνα με την Ελληνική νομοθεσία, ο ανώτατος επιτρεπτός αριθμός των παιδιών που προέρχονται από το σπέρμα του ιδίου δότη ανέρχεται στα δέκα (10), εκτός και αν πρόκειται για νέα γέννηση από λήπτες που έχουν ήδη τεκνοποιήσει με τη χρήση γαμετών του εν λόγω δότη, ώστε να ελαχιστοποιηθεί κατά το δυνατό το ενδεχόμενο αιμομιξίας μεταξύ ετεροθαλών αδελφών.

Σε περίπτωση επιτυχίας, οι λήπτες υποχρεούνται να δηλώσουν στην Τράπεζα Κρυοσυντήρησης τη γέννηση του/των παιδιού/ιών, προκειμένου να ενημερωθεί το αρχείο του δότη.

Επίσης:

  • Απαγορεύεται η χρήση νωπού σπέρματος τρίτου δότη
  • Απαγορεύεται η χρήση σπέρματος περισσοτέρων του ενός δοτών κατά τη διάρκεια ενός κύκλου θεραπείας
  • Απαγορεύεται η πώληση ή αγορά σπέρματος. Το οικονομικό κόστος που επιβαρύνει τους λήπτες αφορά μόνο στην αποζημίωση που καλύπτει τις δαπάνες που απαιτούνται προκειμένου να διατεθεί το σπέρμα του δότη στους λήπτες με ασφάλεια. Αυτές περιλαμβάνουν τα έξοδα για τους ιατρικούς και εργαστηριακούς ελέγχους του δότη και του σπέρματός του, την αποζημίωση του δότη, την κατάψυξη, κρυοσυντήρηση, διάθεση και μεταφορά του σπέρματος
  • Το παιδί που θα γεννηθεί ύστερα από την επιτυχή εφαρμογή μεθόδου υποβοηθούμενης αναπαραγωγής με χρήση σπέρματος δότη θα έχει νομική μητέρα τη σύζυγο/σύντροφο και νομικό πατέρα το σύζυγο/σύντροφο. Η συναίνεση του συζύγου/συντρόφου στην υποβολή της συζύγου/συντρόφου σε ετερόλογη τεχνητή γονιμοποίηση αποκλείει την προσβολή της πατρότητας

Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τα νομικά ζητήματα που αφορούν στη διαδικασία, θα ήταν σκόπιμο να αναζητήσετε νομική συμβουλή.

Υπογονιμότητα

  Επικοινωνήστε μαζί μας

    *Αυτός ο ιστότοπος προστατεύεται από το σύστημα reCAPTCHA και ισχύουν η Πολιτική Απορρήτου και οι Όροι Παροχής Υπηρεσιών της Google.

    ONLINE ΡΑΝΤΕΒΟΥ

    Μαρτυρίες Ασθενών

    Πολύ ευγενικός γιατρός, άμεση απάντηση σε οποιοδήποτε ερώτημα κι αν υπάρξει, πολύ καθαρός χώρος και σου προσαρμόζει τα ραντεβού την ώρα που μπορείς εσύ.

    Μαρία Τ.

    Ο γιατρός είναι ευσυνείδητος, υπομονετικός και άριστος στη δουλειά του. Τον συνιστώ ανεπιφύλακτα.

    Σοφία Π.

    Πρότυπο ιατρείο, εξαιρετικός γιατρός. Μηδενικός χρόνος αναμονής, άμεση εξυπηρέτηση.

    Σύλβια Μ.

    Κλείστε Ραντεβού

    Είμαστε εδώ για εσάς και μπορείτε να προγραμματίσετε ένα ραντεβού 24 ώρες την ημέρα, 7 ημέρες την εβδομάδα. Εάν το γραφείο δεν είναι ανοιχτό, μπορείτε να κλείσετε ραντεβού μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου στο [email protected] ή συμπληρώνοντας την φόρμα επικοινωνίας.